سرمايه گذاران بازار سهام ممكن است سال را با نگراني درباره ارزش گذاري هاي حبابي شركت هاي هوش مصنوعي مولد به پايان رسانده باشند. اما به نظر مي رسد بازارهاي خصوصي همچنان در يك جهان موازي زندگي مي كنند. در سال 2025، صنعت سرمايه گذاري جسورانه (VC) حدود 150 ميليارد دلار به استارتاپ هاي بزرگ هوش مصنوعي مانند OpenAI و Anthropic تزريق كرد؛ رقمي به مراتب بيشتر از آنچه ذي نفعان موج قبلي سرمايه گذاري خطرپذير در سال 2021 دريافت كرده بودند. ميزان اين اعتماد تا آنجاست كه OpenAI، سازنده ChatGPT، معتقد است مي تواند به تنهايي تا سقف 100 ميليارد دلار سرمايه خصوصي در سال 2026 جذب كند؛ رقمي كه تقريباً چهار برابر بزرگ ترين عرضه اوليه سهام تاريخ بازارهاي بورس است.
با اين حال، اگر قرار باشد تغييري رخ دهد، حتي سرمايه گذاران خصوصي نيز احتمالاً به زودي پرسش هاي سخت تري مطرح خواهند كرد. OpenAI، Anthropic و ديگر استارتاپ هاي هوش مصنوعي مستقر در سان فرانسيسكو، شايد برخي از سريع ترين نرخ هاي رشد درآمد در تاريخ شركت ها را به نمايش گذاشته باشند، اما هم زمان با سرعتي دوزخي و سر به فلك كشيده پول نقد مي سوزانند؛ چرا كه براي تراشه ها و زيرساخت هاي رايانش ابري لازم جهت آموزش و اجراي مدل هايشان هزينه هاي هنگفتي مي پردازند. هر دو شركت OpenAI و Anthropic به طور فزاينده اي تحت فشار خواهند بود تا مسير خود به سوي سودآوري را شفاف توضيح دهند، به ويژه در شرايطي كه به عرضه عمومي سهام در سال 2026 يا اندكي پس از آن مي انديشند. براي كل صنعت هوش مصنوعي، اين دوره تجربه اي سخت و در عين حال افشاگرانه خواهد بود.
چند عامل توجه سرمايه گذاران را به نبود سودآوري جلب خواهد كرد. نخست، ترازنامه هاي عظيم غول هاي فناوري بزرگ است كه آزمايشگاه هاي هوش مصنوعي در برابر آن ها قرار گرفته اند. شركت هاي پول ساز بزرگي مانند گوگل منابع فراواني براي پشتيباني از مدل هاي زباني بزرگ خود در اختيار دارند؛ از جمله تراشه ها و زيرساخت ابري اختصاصي، كه باعث مي شود آموزش و اجراي مدل هايشان كارآمدتر و وابستگي آن ها به سرمايه گذاران بالقوه مردد كمتر از OpenAI و Anthropic باشد. اين موضوع زماني اهميت داشت كه مدل Gemini گوگل براي رسيدن به توانمندي هاي سازندگان مستقل مدل ها با مشكل مواجه بود، اما اكنون گوگل اين فاصله را جبران كرده است.
مقالات مرتبط:
فشار سرمايه گذاران به OpenAI براي بازگشت سم آلتمن
نوآوري در سايه ترديد؛ نواپي و چالش هاي رمزارزي در ايران
ترديد كاركنان اپل نسبت به موفقيت هدست واقعيت افزوده اين شركت
ترديد ايلان ماسك نسبت به آينده ايكس
اين وضعيت به مشكل دومي منجر مي شود. بيش از سه سال از زمان عرضه ChatGPT گذشته، اما آن جهش پرآوازه در بهره وري كسب وكارها كه از هوش مصنوعي انتظار مي رفت، هنوز محقق نشده است. در معدود حوزه هاي اميدبخش، مانند برنامه نويسي و خدمات مشتري، فضا به شدت شلوغ شده و رقابت ميان OpenAI، Anthropic، مايكروسافت و اپليكيشن هاي اختصاصي اي كه بر مدل هاي خود يا مدل هاي شخص ثالث تكيه دارند، افزايش يافته است. هيچ آزمايشگاه هوش مصنوعي خندقي دفاعي (moat) به اندازه كافي عميق ندارد كه بتواند براي مدت طولاني مزيت رقابتي خود را حفظ كند؛ موضوعي كه درآمدها رامي سازد.
مشكل سوم اين است كه هزينه ها به همان سرعت درآمدها—يا حتي سريع تر—در حال افزايش اند. برخلاف شركت هاي نرم افزاري متعارف كه هرچه مقياسشان بزرگ تر مي شود سود بيشتري توليد مي كنند، شركت هاي هوش مصنوعي هرچه بزرگ تر مي شوند با هزينه هاي بالاتري روبه رو هستند. بخش عمده اي از اين هزينه ها ناشي از توان محاسباتي لازم براي آموزش مدل هاي مرزي (frontier models) است. اجراي مدل ها براي استنتاج نيز ارزان نيست، به ويژه وقتي بسياري از كاربران اشتراك پولي ندارند. اين وضعيت شركت ها را با تصميم هاي دشواري مواجه مي كند: مي توان هزينه هاي استنتاج را با ارائه پاسخ هاي كوتاه تر كاهش داد يا بخشي از هزينه را از طريق فروش تبليغات جبران كرد، اما هر دو راهكار خطر افت كيفيت تجربه كاربري را در پي دارند. اگر هم سازندگان مدل ها به جاي آن قيمت ها را افزايش دهند، ممكن است مانع گسترش پذيرش شوند.
البته شركت هاي زيادي پيش تر از پول سوزي به پول سازي رسيده اند. از نتفليكس تا اوبر، استارتاپ هاي فراواني سال ها در زيان بوده اند و سپس بازدهي هاي عظيمي ايجاد كرده اند. هوش مصنوعي مولد حتي مي تواند سودآورتر هم باشد، به ويژه اگر ابرهوش (superintelligence) محقق شود. اما سرمايه گذاران تا ابد منتظر نمي مانند و ستاره هاي اين صنعت بايد هرچه زودتر مدل هاي كسب وكار خود را دقيق تر و عملياتي تر كنند.
OpenAI به طور خاص بايد مراقب غرور بيش ازحد باشد. يكي از سرمايه گذاران خطرپذير مي گويد بحث درباره نرخ سوزاندن نقدينگي در اين شركت تابو محسوب مي شود، با آنكه ارقام درزكرده نشان مي دهد تا سال 2030 بيش از 115 ميليارد دلار پول نقد را خواهد سوزاند.
سم آلتمن، مديرعامل OpenAI، اخيراً گفته است يكي از دلايل تمايلش به عرضه عمومي سهام اين شركت، تماشاي فروش استقراضي منتقدان آن است. او گفته: دوست دارم ببينم كه در اين كار بسوزند. به نظر مي رسد سرمايه گذاران زيادي آماده اند اين شرط بندي را بپذيرند: هم بازار سهام عمومي و هم بازار بدهي، شركت هايي را كه در معرض قابل توجه فعاليت هاي اين شركت قرار دارند، تنبيه كرده اند.
منبع
اكونوميست
برچسب ها
تيتر